... Вайна не абмінула гэтую беларускую вёску ў дзвесце дамоў. У першыя ж дні акупацыі амаль усе мужчыны і моладзь вёскі Княжаводцы падаліся ў партызаны. У канцы 1941 года яны падарвалі варожы эшалон. Было знішчана шмат фашысцкіх салдат і афіцэраў.
Па даносе правакатара немцы даведаліся, што сярод партызан шмат жыхароў Княжаводцаў. Але ўсе старанні фашыстаў і паліцаяў схапіць партызан у вёсцы не давалі ніякага выніку. І тады карнікі пайшлі на страшнае злачынства.
... У ноч 23 ліпеня 1943 года эсэсаўцы акружылі вёску, сагналі ўсіх жыхароў у тры хлявы. Яны прымусілі жыхароў вёскі Дубна выкапаць побач тры велізарныя ямы. А тым часам выцягвалі з дамоў усё дабро і вывозілі на машынах у месяцова. Дома тут жа падпальвалі.
Перад ямамі паставілі кулямёты. Людзей выводзілі па 10 чалавек і расстрэльвалі ва ўпор. За некалькі гадзін было знішчана каля тысячы чалавек. Толькі некаторыя жыхары вёскі ацалелі. Сярод іх любоў Лук'янаўна Каракоўская і Зінаіда Іванаўна Аршун. Улучыўшы хвіліну, калі гадзінны адышоў, яны схаваліся ў жыце. За імі рушылі ўслед і іншыя, але былі заўважаныя і расстраляныя на месцы.
У 1960-я гг.адбылася сустрэча з Мікалаем Іванавічам Сідаровічам. У той момант яму было 35 гадоў, ён працаваў у горадзе Крычаве Магілёўскай вобласці кінамеханікам. З таго страшнага дня ён стаў ціхім і задуменным...
З успамінаў:
"Мне было тады 12 гадоў, - распавёў Мікалай Іванавіч. – Калі расстралялі першую дзясятку і прыйшлі па наступную, мой бацька выйшаў наперад і сказаў: «Гэты хлопчык не з нашай вёскі». Мяне вывелі з хлява. На маіх вачах былі расстраляныя бацька і аднавяскоўцы.
Нямецкі афіцэр падвёў мяне да наступнага хлява і спытаў у людзей, ці з іх вёскі я. усе маўчалі, хоць многія ведалі мяне. Потым нехта сказаў, што я з суседняй вёскі. Тады афіцэр, ткнуўшы мяне аўтаматам у плячо, загадаў бегчы..."
Але ніякія злачынствы не дапамаглі фашыстам задушыць партызанскі рух. Усе падняліся на барацьбу з захопнікамі. Пасля княжаводскай трагедыі партызаны падарвалі за некалькі кіламетраў ад вёскі яшчэ два варожыя эшалоны.
У 1944 годзе, пачуўшы немінучы разгром, акупанты сталі замятаць сляды сваіх злачынстваў. Яны зноў з'явіліся ў Княжаводцах. Адкапалі парэшткі іх ям, аблілі іх гаручай вадкасцю і спалілі.
Прайшоў 81 год пасля жорсткай расправы над нічым не вінаватымі жыхарамі. Па-ранейшаму шуміць бор і цягнуцца да неба маладыя хвойкі. Кожны год на месца расстрэлу прыходзяць сотні людзей. Прыходзяць, каб пакланіцца тым, хто не стаў на калені перад ворагам. Тым, хто аддаў свае жыцці за надзею на светлую будучыню і мірнае неба над галавой...
